«آپارتمانهای جنگزده»، «۵۰ متریهای غرب مشـهد»، «مجردنشینهای قاسمآباد»، عنوانهایی است برای بخشی از منطقه ۱۰ که خیلی از مشهدیها حتی بدون دانستن نام خیابان و محل، با این بخش و مکان آشنا هستند.
این آپارتمانها که با نامهای مختلف خوانده میشوند، از نخستین نقاط مسکونی هستند که بخش بزرگی از امامیه امروز از آن متولد شده است؛ چراکه با انبوهسازی این آپارتمانها در چنددهه گذشته، خیلی زود جمعیت بسیاری در انتهای بولوار امامیه ساکن و همین امر موجب شد تا این بولوار خاکی در کمترین زمان گسترش پیداکرده و به انحصار مجتمعهایی که تا چهار و پنج طبقه هم بالا رفتهاند، درآید.
امروزه این آپارتمانها که بهجرئت میتوان آنها را از ارزانترین خانههای قاسمآباد خواند، شهرت خاصی در مشهد پیدا کردهاست. شهرتی که بهواسطه همین ارزانبودن، دنجبودن محل، منطقه مطلوب شهری، وجود جای پارک کافی و مناسب و موارد مشابه است.
البته شهرت این آپارتمانها بیشتر از اینکه پای خانوادهها را به این واحدها بازکند، مورد اقبال گروههای دیگر واقع شده است. گروههایی که بیشتر آنها را نهتنها مجردهای شهرستانی بلکه مجردها و پولدارهایی از خود مشهد تشکیل میدهد که قیمت خودروهای چند صدمیلیونیشان چندبرابر قیمت هرواحد است!
گفتگوی شهرآرامحله با بعضی ساکنان این مجتمعها، نشان داد که زندگیهایی متفاوت در این بخش از قاسمآباد درجریان است که باعث دغدغه و گلایه خانوادههای ساکن در آنها شده است.
گرچه اطلاعات دقیقی از تاریخ کلنگزنی این آپارتمانها نیست، اما از گفتههای چندتن از قدیمیها و مشاوران املاک برمیآید که تاریخ ساخت این واحدها به سالهای ابتدایی دهه ۷۰ برمیگردد.
این آپارتمانها از زمان ساخت تا کنون، تغییرات زیادی کرده که باعث افول آنها شده است
این آپارتمانها که تعدادشان از ۸۰۰ هم افزون است و بیشترین مساحت هر واحد، ۵۰ متر است، از زمان ساخت تغییرات زیادی کردهاند؛ تغییراتی که بهجای بهبود وضعیت آپارتمانها در راستای افول آنان پیش رفته؛ تاجاییکه موجب شده تا عنوان «جنگزدهها» بر پیشانی این واحدها حک شود.
آپارتمانهای امامیه درحال حاضر از نظر ظاهری وضعیت مطلوبی نداشته و آنطورکه اهالی میگویند درکنار ساختمانهای جدید و تازهتأسیس، این واحدها بیقواره هستند.
آنطورکه از سخنان ز. ر یکی از ساکنان واحدهای مذکور برمیآید، آپارتمانهای امامیه بهدلیل مستأجرنشینبودن و نیز مجردنشینی به این حالوروز درآمدهاست.
آپارتمانهای ۵۰متری آخر امامیه بهکلی از نوع متفاوتی هستند. یکی از تفاوتهای آن بازکردن در ورودی از شیشههای شکسته آن است.
در این آپارتمانها کمتر نشانهای از وجود آیفون بر روی دیوار برای باز و بستهکردن در ورودی میتوان دید و ازآنجاکه بیشتر ساکنان مجرد هستند و باز و بستهبودن در برایشان فرقی ندارد؛ ازهمینرو در بیشتر آپارتمانها در طول شبانهروز باز است.
اصغری یکی از دانشجویان ساکن در آپارتمانهای مذکور میگوید: این آپارتمانها را بهحق باید بی دروپیکر نامید. وی میگوید: بازبودن در ورودی، مدلی برای این آپارتمانها شده است؛ چراکه آیفونها توسط سارقانی که در این محدوده میچرخند، به سرقت رفتهاند و ازآنجاکه بیشتر ساکنان، مستاجر هستند پولی برای نصب دوباره آیفون نمیدهند و مالکان هم به فکر نیستند.
او همچنین درباره دیگر مشکلات این محدوده میگوید: سروصدای زیاد مستاجران که بیشتر از واحدهای مجردنشین میآید، روشنایی اندک محدوده، جمع نکردن بهنگام زبالهها، نبود امنیت، پخششدن بوی نامطبوع قلیان و سایر مواد مخدر در طول شبانهروز در داخل ساختمان، خرید و فروش آزادانه مواد مخدر از مهمترین معضلات این آپارتمانهاست.
او اشارهای به ظاهر این خانهها کرده و میگوید: در بیشتر محلها نمای ساختمانها ریخته، بالکنها بسته و تبدیل به پنجره شده یا با پارچههایی که ظاهر خوبی ندارند پوشیدهشده، شیشه درهای ورودی شکسته شده و حتی تعدادی از آنها قفل و دستگیره هم ندارد که همین امر موجب شده تا از نظر ظاهری حالت مخروبه پیداکنند.
میگویند از امنیت در محدوده آپارتمانهای ۵۰ متری خبری نیست. هرنوع سرقتی که فکرش را بکنید، در این محدوده رخ میدهد؛ از کیفقاپی گرفته تا دزدیدن درِ کنتورهای آب و آیفونها که قابل مشاهده هم هست.
خانم م. ع که در این محدوده مغازه دارد، با صحهگذاشتن بر موارد مذکور میگوید: من از ۱۵ سال گذشته در این محل کاسبی میکنم و از همان زمان تاکنون بر تعداد واحدهای مجردنشین این آپارتمانها افزوده شده و همچنان ادامهدارد؛ بهطوری که کمتر خانوادهای حاضر میشود در این واحدها مستقر شود.
وی که خود از ساکنان آپارتمانهای الهیه است، ادامه میدهد: این آپارتمانها باوجود تعداد زیاد، نگهبان ندارند و ازآنجاکه این مسئله به نفع ساکنان مجردنشین است و به فکر گذاشتن نگهبان نیستند، سارقان از این فرصت و نبود پلیس سوءاستفاده کرده، هرچیزی را که امکان ربودنش باشد، به سرقت میبرند.
آنچه در این سالها و در روند پر و خالیشدن آپارتمانهای آخر امامیه بیشتر به چشم میآید، فرش قرمز این خانههای جنگزده برای پولدارهایی است که بهدنبال خانه خالی هستند.
از جالبترین ویژگیهای آپارتمانهای جنگزده که قیمت خرید هر واحد از آنها به ۸۰ میلیونتومان هم نمیرسد، رفتوآمد مداوم افرادی با خودروهای چند صدمیلیونی به این محله است که دیده میشود چندشب در هفته و در بیشتر اوقات هم چندساعت از روز، در این واحدها توقف دارند! امری که اهالی از آن بهعنوان خانه دوم پولدارها و مأمن آنها برای انجام کارهای شخصی یاد میکنند.
ع. م میگوید: هیچ پولداری به چنین خانههایی نیاز ندارد؛ بلکه اگر این افراد ثروتمند رفتوآمدهایی به این محل دارند، بابت تفریحات مجردی و گذراندن چندساعت از وقتشان در اینجاست که ممکن است منجربه موارد غیراخلاقی نیز بشود.
به گفته وی هر روز بهویژه هنگام ظهر، جلوی ساختمانهای این محدوده میتوان ماشینهای مدل بالا از سانتافه گرفته تا پرادو، جنسیس و... را دید!
آپارتمانهای ۵۰متری آخر امامیه بهواسطه قیمت کم در منطقه۱۰ که از مناطق نسبتا برخوردار مشهد محسوب میشود، مورد اقبال برخی از خانوادهها نیز قرار گرفته است؛ خانوادههایی که آمارشان در مقابل مجردنشینها ناچیز است.
واقعیت این است که بهخاطر مشکلات ذکرشده، همواره نگرانیهایی بین خانوادههای ساکن در مجتمعها وجود دارد، اما آنچه آنها را حاضر به ادامه سکونت و ناچارشدنشان به کنارآمدن با شرایط حاکم کرده، قیمت ارزان خانههاست.
خانم س. ب یکی از همین مستاجرانی است که از هفت سال گذشته همراه با خانوادهاش میهمان این آپارتمانها شده است. او میگوید: اجاره این واحدها بدون دادن رهن، درمجموع حدود ۳۸۰ هزارتومان میشود و این برای خیلی از خانوادههایی که پولی برای رهن ندارند یا از عهده اجارههای فراوان برنمیآیند، شرایط بسیار خوبی به حساب میآید.
وی با بیان اینکه بسیاری از خانوادهها بهاجبار در این واحدها ساکن شدهاند، ادامه میدهد: برخلاف میل باطنیمان مجبوریم همه مشکلات اینجا را تحمل کنیم.
یکی دیگر از معضلات آپارتمانهای انتهای امامیه در نبود امکاناتی همچون مرکز خرید خلاصه میشود. بین این واحدها که جمعیتی بالغبر هزارنفر را در دل خود جای دادهاند، حتی یک سوپرمارکت هم وجود ندارد و ساکنانش مجبورند برای خرید بهسمت دیگر بولوار امامیه بروند.
ن. س با بیان مطلب مذکور، همچون بسیاری از اهالی از ناامنی در این محدوده یادکرده و میافزاید: چند شب پیش، حفاظ جلوی کنتور گاز را دزدیدند که این بهدنبال سرقت آیفون جدید نصب شده و درپوش کنتور آب بود.
به گفته وی تمام این موارد به کلانتری اطلاعرسانی میشود، اما متاسفانه سرانجامی ندارد. وی که درحال تخلیه واحد اجارهای خود است، عنوانمیکند: یک سال بیشتر از سکونتم در این آپارتمانها با دوبچه نمیگذرد، اما الان درحال تخلیه واحدم هستم؛ چراکه این خانهها بهدلیل اینکه بیشتر مجردنشین است به درد خانوادهها نمیخورد.
مشاوران بنگاههای املاک، یکی از افراد آشنا به این واحدها هستند و تعدادی از آنها از زمان ساخت این واحدها تاکنون در جریان اتفاقات و تغییراتی که در این محدوده رخداده قرار دارند.
سیدعلیحسینی یکی از همین مشاوران املاک با یادآوری زمان ساخت واحدها در سالهای ابتدایی دهه ۷۰ میگوید: در آن زمان اداره کل مسکن و شهرسازی که نام دیگری هم داشت، این واحدها را در مساحتهای اندک ساخت تا خانوادههای کم بضاعت بتوانند خانهدار شوند، اما در این بین مجردها گوی سبقت را از خانوادهها دزدیدند و این آپارتمانها را به مأمنی برای خودشان تبدیل کردند که امروزه دارد تبدیل به خانههای دوم و سوم پولدارهای دوستدار خانه مجردی میشود.
وی قیمت اندک این واحدها برای اجارهنشینی را یکی از دلایل هجوم مجردها به این محدوده شهری میخواند و ادامه میدهد: رهن کامل این واحدها حدود ۱۳ میلیونتومان و اجاره بدون رهنشان حدود ۴۰۰هزارتومان تمام میشود؛ پولی که دربرابر اجارههای امروزی چیزی نیست. به گفته وی این آپارتمانها خانه مجردی خود مشهدیهاست تا شهرستانیها.
باتوجه به معضلات بهوجودآمده، جویای اجازه مالکان برای اجاره واحدها به مجردها و بندهای قانونی مربوط میشویم. حسینی عنوان میکند: در قانون هیچ بندی درباره اجارهدادن و ندادن واحد آپارتمانی به مجردها وجود ندارد.
آنطورکه از سخنان او برمیآید، مالکان بهدنبال منافع شخصی هستند و برایشان فرقی ندارد که واحدشان به چهکسی اجاره داده میشود؛ به همین دلیل مشاوران املاک به هرکسی که متقاضی این واحدها باشد، چه مجرد و چه متاهل، این آپارتمانها را اجاره میدهند.
* این گزارش چهارشنبه، ۲۱ مهر ۹۳ در شماره ۱۲۱ شهرآرامحله منطقه ۱۰ چاپ شده است.